Η σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκου περιλαμβάνει έναν δράστη και ένα παιδί-θύμα. Ο δράστης μπορεί να είναι ενήλικας ή μεγαλύτερο παιδί. Ο δράστης έχει περισσότερη δύναμη από το παιδί και βρίσκεται σε κυρίαρχη θέση, εξαναγκάζοντας το παιδί σε σεξουαλική δραστηριότητα. Η παιδική κακοποίηση σπάνια είναι ένα μεμονωμένο γεγονός και συχνά συμβαίνει κατ’επαναληψη. Τα περισσότερα θύματα είναι εξοικειωμένα με τους θύτες τους, οι οποίοι είναι είτε μέλη της οικογένειας, είτε έμπιστοι οικογενειακοί φίλοι ή μέλη της κοινότητας. Η κακοποίηση από αγνώστους είναι λιγότερο συχνή.
Ακριβείς στατιστικές σχετικά με τη σεξουαλικής κακοποίηση παιδιών και εφήβων είναι δύσκολο να συγκεντρωθούν λόγω του χαμηλού ποσοστού των περιστατικών που δηλώνονται στις αρχές. Ωστόσο, οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας και παιδικής προστασίας συμφωνούν ότι η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών είναι ένα κοινό και σοβαρό πρόβλημα όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι επιπτώσεις της σεξουαλικής κακοποίησης ποικίλλουν ανάλογα με τα χαρακτηριστικά της κακοποίησης- για παράδειγμα, την ταυτότητα του δράστη, τη σοβαρότητα της κακοποίησης (απειλή και βία) και το πόσο συχνά συνέβαινε η κακοποίηση. Σημαντικές είναι επίσης η ικανότητα αντιμετώπισης και το υποστηρικτικό πλαίσιο που έχει στη διάθεσή του το παιδί. Εάν η σεξουαλική κακοποίηση συνέβη μία φορά, διαπράχθηκε από μη οικογενειακό μέλος και το παιδί μπήκε σε θεραπεία μετά την κακοποίηση, το παιδί μπορεί να βιώνει μόνο βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις . Για τα παιδιά που κακοποιούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα από ένα έμπιστο μέλος της οικογένειας, οι συνέπειες είναι δια βίου.
Ως σεξουαλική κακοποίηση ορίζεται η χρησιμοποίηση ενός παιδιού για τη σεξουαλική διέγερση ή την ικανοποίηση των σεξουαλικών ορμών του θύτη. Η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών μπορεί να περιλαμβάνει χάιδεμα των γεννητικών οργάνων του παιδιού, αυνανισμό, επαφή στόματος-γεννητικών οργάνων, ψηφιακή διείσδυση και κολπική και πρωκτική επαφή. Ωστόσο, η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών δεν περιορίζεται στη σωματική επαφή και περιλαμβάνει κακοποίηση χωρίς επαφή, όπως έκθεση, ηδονοβλεψία και παιδική πορνογραφία.
Ορισμένα παραδείγματα σεξουαλικής κακοποίησης είναι:
- Το να ζητείται από ένα παιδί να συμμετάσχει σε σεξουαλική δραστηριότητα
- Η έκθεση των γεννητικών οργάνων σε ένα παιδί
- Η επίδειξη σε ένα παιδί πορνογραφικού υλικού ή υλικού σεξουαλικού περιεχομένου
- Το άγγιγμα των γεννητικών οργάνων, των γλουτών ή του στήθους ενός παιδιού ή εφήβου
- Το να χαϊδεύει ένα παιδί τα γεννητικά όργανα του δράστη
- Ο αυνανισμός μπροστά σε παιδί
- Η στοματική επαφή με τα γεννητικά όργανα
- Η κολπική διείσδυση
- Η πρωκτική διείσδυση
- Η διείσδυση στον κόλπο ή τον πρωκτό του παιδιού με τη χρήση κάποιου αντικειμένου
- Η εκτέλεση σεξουαλικών πράξεων από το παιδί με άλλο παιδί ή με άλλον ενήλικα
- Η χρησιμοποίηση ενός παιδιού στην παραγωγή πορνογραφίας
- Η πορνεία παιδιού
- Η έκθεση ενός παιδιού σε σεξουαλικές πράξεις ενηλίκων ενώπιόν του.